Melanoma là ung thư da nguy hiểm, phát triển nhanh và dễ di căn. Phát hiện sớm giúp điều trị hiệu quả, bảo vệ sức khỏe tốt hơn.
Khối u ác tính Melanoma là gì?
Khối u ác tính Melanoma là một dạng ung thư da xuất phát từ tế bào sắc tố melanin – tế bào tạo màu cho da. Khối u có thể xuất hiện trên da, mắt, niêm mạc miệng hoặc các vị trí chứa tế bào hắc tố khác. Đây là loại ung thư da nguy hiểm vì phát triển nhanh và dễ di căn đến hạch, phổi, gan hoặc não. Phát hiện sớm là bước quan trọng để nâng cao cơ hội điều trị thành công.
Khối u ác tính Melanoma là một dạng ung thư da xuất phát từ tế bào sắc tố melanin
Dấu hiệu nhận biết khối u ác tính Melanoma
Để nhận diện, người bệnh có thể dựa vào quy tắc ABCDE:
- A – Asymmetry (Bất đối xứng): Nốt ruồi hoặc mảng da không đều, hai nửa khác nhau.
- B – Border (Bờ không đều): Viền răng cưa, lởm chởm.
- C – Color (Màu sắc bất thường): Nhiều màu trên cùng nốt, từ nâu, đen đến đỏ, xám hoặc xanh.
- D – Diameter (Đường kính lớn): Nốt lớn hơn 6 mm hoặc thay đổi kích thước.
- E – Evolving (Thay đổi theo thời gian): Nốt thay đổi màu, hình dạng, cao lên, ngứa, đau hoặc chảy máu.
Dựa vào quy tắc ABCDE để nhận biết sớm khối u ác tính
Ngoài ra, cần chú ý nốt ruồi xuất hiện sau 30 tuổi, thay đổi nhanh, hoặc vùng da tối bất thường không liên quan nốt ruồi. Quan sát định kỳ giúp phát hiện hơn 50% khối u ác tính Melanoma ở giai đoạn đầu.
Hơn 50% khối u ác tính Melanoma ở giai đoạn đầu là nốt ruồi bất thường trên da
Nguyên nhân gây khối u ác tính Melanoma
Khối u hình thành khi tế bào hắc tố bị tổn thương DNA và phát triển mất kiểm soát. Các yếu tố nguy cơ gồm:
- Tia UV từ ánh nắng mặt trời: Gây đột biến tế bào, tăng nguy cơ Melanoma.
- Giường tắm nắng (tanning bed): Tia UV nhân tạo nguy hại hơn ánh nắng tự nhiên.
- Di truyền: Người thân từng mắc khối u ác tính Melanoma.
- Da sáng màu: Da trắng, tóc vàng/đỏ, mắt sáng dễ tổn thương bởi UV.
- Hệ miễn dịch suy yếu: Người ghép tạng hoặc dùng thuốc ức chế miễn dịch dài ngày.
- Nhiều nốt ruồi bất thường: Số lượng lớn hoặc nốt loạn sản tăng nguy cơ Melanoma.
Nguyên nhân hình thành nên khối u melanoma đến từ nhiều nguồn khác nhau
Nguy hiểm nếu khối u ác tính Melanoma kéo dài
Khối u ác tính Melanoma có tốc độ xâm lấn nhanh, có thể đe dọa tính mạng nếu không điều trị sớm:
- Xâm lấn sâu vào mô: Lan xuống trung bì, mô dưới da, mạch máu và bạch huyết.
- Di căn xa: Khối u có thể di căn hạch, phổi, gan, xương, não.
- Loét, chảy máu, nhiễm trùng: Giai đoạn muộn gây đau và nguy cơ nhiễm trùng nặng.
- Ảnh hưởng thẩm mỹ và tâm lý: Khối u trên mặt, cổ ảnh hưởng chất lượng sống.
Khối u ác tính Melanoma có tốc độ xâm lấn nhanh
Tại sao nên điều trị sớm?
Điều trị sớm mang lại nhiều lợi ích:
- Tăng tỷ lệ chữa khỏi: Giai đoạn I – II có tỷ lệ sống 5 năm vượt 90%.
- Ngăn di căn: Loại bỏ khối u trước khi tế bào lan ra cơ quan khác.
- Giảm điều trị phức tạp: Tránh phải kết hợp nhiều phương pháp điều trị.
- Bảo tồn mô lành, thẩm mỹ: Phẫu thuật sớm ít xâm lấn, hạn chế sẹo.
- Giảm chi phí y tế: Phát hiện sớm giúp tối ưu chi phí và thời gian điều trị.
Khối u gây nguy hiểm đến tính mạng của người mắc bệnh
Bệnh viện JW cứu sống sư bà Khơ-me 80 tuổi khỏi khối u ác tính Melanoma hoại tử trên mặt
Sư bà Khơ-me, 80 tuổi, ở Tri Tôn (An Giang), đã chịu đựng suốt 2 năm với khối u tím đen hoại tử kích thước 13 × 25 mm trên mặt, nghi ngờ khối u ác tính Melanoma. Khối u gây chảy máu, rỉ mủ liên tục, che gần kín một bên mũi. Khiến sư bà khó thở, ăn uống vướng víu và sống trong đau đớn hằng ngày.
Sư bà Khơ-me 80 tuổi bị khối u chèn ép đường thở suốt 2 năm
Khi được gia đình đưa đến Bệnh viện JW, bác sĩ Tú Dung đánh giá khối u nằm ở vị trí nguy hiểm, được nuôi bởi hai nhánh mạch từ động mạch mặt, chỉ cần một sai sót nhỏ cũng có thể gây chảy máu ồ ạt. Sau khi làm đầy đủ xét nghiệm hình ảnh và sinh thiết, bác sĩ Tú Dung xác định đây là khối u ác tính melanoma khu trú, cần phẫu thuật khẩn cấp.
Bác sĩ Tú Dung trực tiếp thăm khám và quyết định mổ miễn phí cho sư bà
Trong quá trình mổ, bác sĩ Tú Dung thay đổi chiến lược. Từ ghép da tự do sang kỹ thuật chuyển vạt V–Y kép. Tận dụng tối đa phần da lành quanh khối u, bảo toàn hệ thống mạch máu. Giúp giảm nguy cơ hoại tử và giúp tái tạo vùng mũi tự nhiên, thẩm mỹ hơn.
Bác sĩ Tú Dung thay đổi chiến lược khẩn ngay trong ca phẫu thuật cắt u phức tạp
Sau gần 2 giờ phẫu thuật căng thẳng, toàn bộ khối u hoại tử được loại bỏ hoàn toàn. Cấu trúc đầu mũi được phục hồi. Khối u được gửi sinh thiết để xác định mức độ ác tính và xây dựng phác đồ theo dõi lâu dài. Ca mổ thành công giúp sư bà tái sinh hơi thở, hồi phục sinh hoạt và tinh thần, mở ra những năm tháng cuối đời bình an và thanh thản.
Khối u được cắt bỏ thành công sau hơn 2 giờ phẫu thuật
Lời kết
Trường hợp của sư bà Khơ-me 80 tuổi là minh chứng rõ ràng cho tầm quan trọng của việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời. Khi được can thiệp sớm, bệnh nhân không chỉ được loại bỏ hoàn toàn khối u. Mà còn bảo tồn tối đa mô lành, phục hồi chức năng. Đồng thời, cải thiện cả chất lượng sống và tinh thần. Các bác sĩ Bệnh viện JW nhấn mạnh rằng việc theo dõi định kỳ, nhận biết sớm các dấu hiệu bất thường và can thiệp kịp thời là chìa khóa để giảm nguy cơ di căn, biến chứng nặng nề và tăng cơ hội sống khỏe cho bệnh nhân Melanoma.
