Ngày Thế giới Phòng chống Phổi tắc nghẽn mạn tính (World COPD Day) 19/11/2025 nhắc nhở cộng đồng về tầm quan trọng của việc phòng ngừa, phát hiện sớm và quản lý hiệu quả căn bệnh phổi mạn tính nguy hiểm này.
COPD – Bệnh lý phổi nguy hiểm nhưng dễ bị bỏ qua
Phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD – Chronic Obstructive Pulmonary Disease) là tình trạng tắc nghẽn đường thở kéo dài. Khiến quá trình hít thở gặp khó khăn. Bệnh tiến triển một cách âm thầm và thường không rõ triệu chứng trong giai đoạn đầu.
Bệnh COPD khiến tắc đường thở và hô hấp khó khăn
Thế nhưng khi bỏ qua, COPD có thể dẫn đến:
-
Suy hô hấp – cơ thể thiếu oxy, khó thở nặng.
-
Viêm phổi tái phát – làm bệnh nặng thêm và tăng nguy cơ nhập viện.
-
Biến chứng tim mạch – tăng áp lực lên tim, nguy cơ suy tim, cao huyết áp.
Bệnh COPD ảnh hưởng nhiều đến tim mạch
Nguyên nhân gây COPD bao gồm:
- Hút thuốc lá hoặc tiếp xúc lâu dài với khói thuốc. Đây được xem là nguyên nhân phổ biến nhất.
- Môi trường ô nhiễm – khói bụi, hóa chất công nghiệp, khí thải xe cộ, khói than…
- Tiền sử bệnh lý hô hấp mạn tính – viêm phổi nặng, hen suyễn, lao phổi hoặc các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp lặp lại.
- Yếu tố di truyền và tuổi tác – người trên 40 tuổi hoặc có tiền sử gia đình mắc COPD có nguy cơ cao hơn.
Môi trường ô nhiễm là 1 trong những nguyên nhân gây bệnh COPD
COPD không chỉ ảnh hưởng tới sức khỏe. Mà còn tác động tới hoạt động thường ngày, khả năng làm việc và chi phí chăm sóc y tế nếu không được kiểm soát kịp thời.
COPD khiến sức khỏe giảm và nhịp sống hằng ngày bị đảo lộn
Dấu hiệu nhận biết COPD
Nhận diện sớm các triệu chứng là bước quan trọng giúp kiểm soát bệnh hiệu quả và cải thiện chất lượng sống. Các dấu hiệu bao gồm:
- Ho kéo dài: Ho dai dẳng, thường có đờm, chủ yếu vào buổi sáng.
- Khó thở khi vận động: Ban đầu chỉ khi leo cầu thang hoặc đi bộ nhanh. Sau có thể xuất hiện cả khi nghỉ ngơi.
- Thở khò khè hoặc nặng ngực: Cảm giác hụt hơi, khó thở khi hoạt động nhẹ.
- Mệt mỏi, giảm sức bền cơ thể: Người bệnh dễ kiệt sức, hạn chế tham gia các hoạt động bình thường.
- Đờm đặc, màu vàng hoặc xanh: Thường xuất hiện khi có nhiễm trùng đường hô hấp kèm theo.
Bệnh COPD gây khó thở khi vận động nhiều
COPD diễn tiến theo nhiều giai đoạn: từ nhẹ, vừa tới nặng. Do đó việc quan sát các triệu chứng nhỏ và khám sàng lọc định kỳ rất quan trọng.
Tái khám định kỳ giúp phát hiện bệnh sớm và có biện pháp phòng ngừa hiệu quả
Cách phòng tránh COPD
Mặc dù COPD không thể hồi phục hoàn toàn. Nhưng phòng ngừa và kiểm soát sớm giúp giảm thiểu tiến triển bệnh và cải thiện chất lượng sống. Một số biện pháp gồm:
- Ngừng hút thuốc và tránh khói thuốc – quan trọng nhất để giảm tổn thương phổi.
- Giảm tiếp xúc với môi trường ô nhiễm – khẩu trang chống bụi, hạn chế tiếp xúc khói bụi và hóa chất độc hại.
- Tiêm phòng đầy đủ – cúm, viêm phổi giúp hạn chế nguy cơ bùng phát COPD.
- Tập luyện hô hấp và thể chất đều đặn – các bài tập hít thở sâu, đi bộ, yoga giúp tăng sức bền phổi.
- Dinh dưỡng hỗ trợ phổi – bổ sung trái cây, rau xanh giàu chất chống oxy hóa, hạn chế thực phẩm chế biến nhiều dầu mỡ.
- Khám sức khỏe định kỳ – đo chức năng hô hấp, chụp X-quang, CT scan khi có dấu hiệu nghi ngờ. Giúp phát hiện sớm tổn thương phổi.
Hút thuốc lá có thể tăng nguy cơ cao mắc bệnh COPD
Thực hiện các biện pháp này giúp giảm tái phát, hạn chế diễn tiến nặng và cải thiện chất lượng sống. Đồng thời giảm gánh nặng y tế lâu dài.
Hình ảnh phổi trước và sau khi mắc bệnh COPD
Chủ đề World COPD Day 2025 – Thông điệp ý nghĩa
Chủ đề năm 2025 của Ngày Thế giới Phòng chống COPD là: “Phát hiện sớm – Kiểm soát hiệu quả”. Thông điệp này nhấn mạnh rằng, COPD có thể quản lý tốt nếu được phát hiện kịp thời, điều trị đúng cách và thực hiện các biện pháp phòng ngừa chủ động.
Phát hiện triệu chứng sớm giúp kiểm soát bệnh hiệu quả
-
Phát hiện sớm COPD giúp người bệnh được chăm sóc y tế kịp thời. Từ đó hạn chế các biến chứng nguy hiểm như suy hô hấp, viêm phổi tái phát hay bệnh tim mạch. Việc chẩn đoán sớm không chỉ cải thiện hiệu quả điều trị. Mà còn giúp người bệnh duy trì chất lượng cuộc sống. Tăng khả năng vận động và tham gia các hoạt động thường ngày.
-
Tuân thủ phác đồ điều trị và thực hiện phòng ngừa là yếu tố then chốt trong quản lý COPD. Điều này bao gồm việc dùng thuốc theo hướng dẫn, tập luyện hô hấp, ăn uống khoa học, tiêm phòng định kỳ và tránh các yếu tố nguy cơ như khói thuốc, bụi bẩn và hóa chất. Việc duy trì thói quen này giúp hạn chế diễn tiến bệnh và kéo dài tuổi thọ.
-
Nâng cao nhận thức cộng đồng là mục tiêu quan trọng của World COPD Day. Khi mọi người hiểu rõ về COPD – từ nguyên nhân, dấu hiệu đến các biện pháp phòng tránh – sẽ giảm thiểu số người mắc bệnh nặng, hạn chế chi phí y tế và rủi ro sức khỏe. Các hoạt động truyền thông, hội thảo, chiến dịch giáo dục và chia sẻ kiến thức giúp cộng đồng đồng hành cùng nhau trong việc chăm sóc sức khỏe phổi.
Quá trình phổi bị tổn thương của một bệnh nhân mắc COPD
Lời kết
COPD là căn bệnh mạn tính nguy hiểm. Nhưng có thể kiểm soát hiệu quả nếu được phát hiện sớm và thực hiện các biện pháp phòng ngừa đúng cách. Ngày 19/11/2025, hãy dành thời gian để:
- Nhận diện các triệu chứng cảnh báo của COPD.
- Thực hiện các biện pháp phòng tránh chủ động.
- Khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm những bất thường về phổi.
Bảo vệ phổi – nâng cao chất lượng cuộc sống là thông điệp quan trọng mà mỗi người cần ghi nhớ. Hãy để ngày hôm nay là bước khởi đầu cho việc chăm sóc phổi chủ động. Để cả thế giới hướng đến một cộng đồng khỏe mạnh và tràn đầy năng lượng.
