Khối u tím đen hoại tử phát triển hơn hai năm khiến một sư bà Khơ-me 80 tuổi rơi vào tình trạng nguy hiểm tính mạng. Tại Bệnh viện JW, ca phẫu thuật khẩn cấp đã giúp loại bỏ hoàn toàn khối u nghi ngờ Melanoma và tái tạo thành công đầu mũi cho bệnh nhân lớn tuổi.
Câu chuyện sư bà Khơ-me
Một sư bà người Khơ-me, 80 tuổi, sống tại An Giang, mang theo vết bớt từ nhỏ. Sau một lần bị cào trúng, vùng da bắt đầu rỉ dịch, chảy máu và dần phát triển thành khối u tím đen hoại tử trong hơn hai năm. Khối u lớn dần, che gần hết đầu mũi, gây đau nhói, khó thở, ăn uống khó khăn và chảy máu liên tục. Mỗi ngày trôi qua là một lần sư bà phải chống chịu cảm giác đau đớn cả thể xác lẫn tinh thần.
Sư bà Khơ-me mang theo khối u tím đen hoại tử trong 2 năm
Vì hoàn cảnh khó khăn, bà âm thầm chịu đựng cho tới khi biết bác sĩ Tú Dung thường xuyên mổ thiện nguyện cho người nghèo. Hai sư thầy trong chùa đã đưa bà từ An Giang lên TP.HCM tìm kiếm hy vọng.
Bác sĩ Tú Dung gặp Sư bà Khơ-me quyết định điều trị cắt U
Tại Bệnh viện JW, khối u được xác định có dấu hiệu nghi ngờ Melanoma ác tính, kèm nguy cơ chảy máu đe dọa tính mạng. Bác sĩ Tú Dung nhanh chóng chỉ định siêu âm, MRI, CT và lập kế hoạch phẫu thuật khẩn. Trong quá trình mở rộng trường mổ, ông quyết định chuyển hướng sang kỹ thuật chuyển vạt V–Y kép để tái tạo đầu mũi, tối ưu kết quả cho bệnh nhân lớn tuổi.
Sư bà được chỉ định khám tổng quát trước khi tiến hành phẫu thuật
Ekip bác sĩ JW tiến hành phẫu thuật cắt U cho sư bà
Sau gần hai giờ phẫu thuật, toàn bộ khối u hoại tử được lấy sạch, mô lành được bảo tồn và mũi được tái cấu trúc thành công. Sư bà thoát khỏi những ngày dài đau đớn, mở ra hy vọng sống bình an ở tuổi xế chiều.
Phân tích chuyên sâu về bệnh lý Melanoma (U hắc tố ác tính)
Melanoma là dạng ung thư da ác tính bắt nguồn từ tế bào melanocyte – tế bào tạo sắc tố melanin. Dù chiếm tỷ lệ thấp hơn so với các dạng ung thư da khác, Melanoma lại có mức độ nguy hiểm cao nhất do khả năng xâm lấn mạnh và di căn nhanh.
Một số loại hắc tố Melanoma
Đặc điểm phát triển của Melanoma
-
Xuất phát từ nốt ruồi hoặc vết bớt có sẵn: Phần lớn trường hợp bắt đầu từ tổn thương sắc tố bẩm sinh, hoặc nốt ruồi biến đổi theo thời gian.
-
Thay đổi theo quy tắc ABCDE:
-
A – Asymmetry: Hình dạng không đối xứng.
-
B – Border: Bờ viền nham nhở, mờ.
-
C – Color: Nhiều màu sắc khác nhau (đen, nâu, đỏ, tím).
-
D – Diameter: Đường kính lớn hơn 6mm.
-
E – Evolving: Tăng kích thước nhanh, chảy máu, rỉ dịch.
-
-
Tốc độ tiến triển nhanh: Một số thể Melanoma như thể nốt (Nodular Melanoma) có thể phát triển và xâm lấn sâu chỉ trong vài tuần đến vài tháng.
-
Dễ loét và hoại tử: Khi tế bào ung thư phát triển mạnh, khối u thiếu nuôi dưỡng, dẫn đến hoại tử, chảy máu – giống tình trạng của sư bà Khơ-me.
Hắc tố Melanoma được hình thành như nào
Vì sao Melanoma nguy hiểm?
-
Khả năng tấn công mô sâu: Melanoma xâm nhập nhanh vào lớp hạ bì, mạch máu và hệ bạch huyết.
-
Di căn xa: Chỉ cần một giai đoạn ngắn không điều trị, tế bào ung thư có thể theo dòng máu di căn đến phổi, gan, não, xương.
-
Khó kiểm soát ở giai đoạn muộn: Khi đã lan rộng, Melanoma đáp ứng kém với điều trị truyền thống, đòi hỏi đa phương pháp kết hợp.
Melanoma vì vậy được xếp vào nhóm ung thư da có tỷ lệ tử vong cao nhất nếu phát hiện muộn.
Mối nguy hiểm khi kéo dài hoặc chậm trễ điều trị
1. Nguy cơ di căn đa cơ quan
Kéo dài thời gian không điều trị cho phép khối u:
-
Lan đến hạch bạch huyết gần, từ đó xâm nhập toàn cơ thể.
-
Di căn xa đến gan, phổi, não – những cơ quan quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến sự sống.
-
Tạo ra nhiều ổ ung thư thứ phát, khiến việc điều trị trở nên phức tạp và tốn kém hơn nhiều.
2. Suy giảm chất lượng sống
-
Chảy máu kéo dài, dễ nhiễm trùng.
-
Đau rát dai dẳng, ảnh hưởng ăn uống và hô hấp.
-
Mùi hôi và dịch rỉ gây khó khăn trong sinh hoạt, tâm lý và giao tiếp.
3. Nguy cơ tử vong cao
Đặc biệt đối với Melanoma dạng nốt – thể bệnh tiến triển nhanh nhất. Ngay cả khối u xuất phát từ vết bớt nhỏ cũng có thể trở thành ổ ung thư nguy hiểm trong thời gian ngắn.
4. Giảm hiệu quả điều trị
-
Điều trị muộn khiến khối u xâm lấn sâu, khó phẫu thuật triệt để.
-
Liệu pháp miễn dịch hoặc nhắm trúng đích kém hiệu quả hơn khi bệnh đã di căn rộng.
-
Tiên lượng sống giảm mạnh so với phát hiện sớm.
Các phương pháp điều trị Melanoma hiện nay
Điều trị Melanoma phụ thuộc vào giai đoạn bệnh, độ sâu xâm lấn (Breslow thickness), vị trí và đặc tính mô học.
1. Phẫu thuật – phương pháp điều trị nền tảng
Cắt bỏ rộng (Wide Local Excision)
-
Bác sĩ loại bỏ khối u kèm theo một khoảng mô lành nhằm đảm bảo loại sạch tế bào ung thư.
-
Khoảng cách cắt an toàn sẽ tùy theo độ dày khối u (1–2 cm).
-
Với vết thương lớn, bác sĩ có thể áp dụng: Ghép da tự thân; Chuyển vạt da: Giống như trường hợp sư bà Khơ-me, bác sĩ Tú Dung áp dụng kỹ thuật chuyển vạt V–Y kép để tái tạo lại hình dạng đầu mũi sau khi cắt bỏ khối u hoại tử.
Phẫu thuật Mohs
-
Cắt từng lớp mỏng và kiểm tra mô ngay trong phòng mổ.
-
Đảm bảo loại bỏ tối đa tế bào ung thư nhưng vẫn bảo tồn mô lành nhiều nhất.
-
Phù hợp cho các khối u ở mặt, mí mắt, mũi – những vùng đòi hỏi thẩm mỹ cao.
2. Liệu pháp miễn dịch
Các thuốc giúp:
-
Kích hoạt hệ miễn dịch nhận diện và tiêu diệt tế bào ung thư.
-
Tăng tỷ lệ sống còn ở bệnh nhân giai đoạn tiến xa.
-
Có thể dùng trước hoặc sau phẫu thuật nhằm giảm nguy cơ tái phát.
3. Liệu pháp nhắm trúng đích
Các thuốc giúp:
-
Ngăn chặn đường tăng sinh của tế bào ung thư.
-
Thu nhỏ khối u nhanh, hỗ trợ phẫu thuật tốt hơn.
-
Hiệu quả cao hơn khi dùng phối hợp.
4. Xạ trị
-
Áp dụng cho khối u tái phát tại chỗ, vùng hạch hoặc để giảm triệu chứng.
-
Giúp kiểm soát đau, chảy máu hoặc những tổn thương không thể phẫu thuật.
5. Hóa trị
-
Không phải lựa chọn đầu tay nhưng được chỉ định khi bệnh đã di căn xa và không đáp ứng phương pháp khác.
-
Chủ yếu mang tính hỗ trợ hoặc giảm nhẹ.
Kết luận
Melanoma là bệnh lý tiến triển nhanh và cực kỳ nguy hiểm nếu không điều trị kịp thời. Trường hợp sư bà Khơ-me cho thấy một tổn thương nhỏ cũng có thể trở thành khối u hoại tử đe dọa tính mạng khi bị bỏ qua quá lâu. Việc can thiệp sớm, đúng chuyên môn và tại cơ sở y tế uy tín là yếu tố quyết định giúp ngăn di căn, giảm biến chứng và tăng cơ hội hồi phục cho người bệnh.
