Ngày Đột Quỵ Thế Giới 29/10/2025 lan tỏa thông điệp toàn cầu “Every Minute Counts – Mỗi phút đều quan trọng”. Nhằm kêu gọi cộng đồng nâng cao nhận thức về việc nhận biết sớm triệu chứng và hành động kịp thời trong “thời gian vàng” khi đột quỵ xảy ra.
Ngày Đột Quỵ Thế Giới – Lời nhắc về “kẻ giết người thầm lặng”
Mỗi năm, 29/10 được chọn là Ngày Đột Quỵ Thế Giới (World Stroke Day). Nhằm nâng cao nhận thức toàn cầu về căn bệnh đang là nguyên nhân tử vong đứng hàng thứ hai trên thế giới.
Ngày Đột quỵ Thế giới được tổ chức vào ngày 29/10 hằng năm
Theo Tổ chức Đột quỵ Thế giới (World Stroke Organization – WSO), cứ 4 người trưởng thành thì có 1 người có nguy cơ bị đột quỵ trong suốt cuộc đời. Điều đáng nói, bệnh không chỉ xảy ra ở người cao tuổi. Mà còn đang dần trẻ hóa do áp lực công việc, căng thẳng và thói quen sống thiếu lành mạnh.
Đột quỵ đang có xu hướng trẻ hóa
Năm 2025, chiến dịch toàn cầu mang chủ đề “Every Minute Counts – Mỗi phút đều quan trọng”. Nhấn mạnh tính cấp bách của việc phát hiện sớm và can thiệp kịp thời trong “thời gian vàng” để cứu não bộ.
Vì với đột quỵ, thời gian chính là sinh mạng. Mỗi phút trôi qua, khoảng 1,9 triệu tế bào não có thể chết đi nếu không được điều trị.
Người bị đột quỵ cần phải được cứu chữa kịp thời để tăng cơ hội sống
Đột quỵ là gì? Vì sao được gọi là “cuộc đua với thời gian”?
Đột quỵ (Stroke) là tình trạng gián đoạn dòng máu lên não, khiến các tế bào não thiếu oxy và chết dần. Có hai loại chính:
- Đột quỵ thiếu máu não (nhồi máu não): chiếm khoảng 85% các trường hợp, do cục máu đông làm tắc mạch máu não.
- Đột quỵ xuất huyết não: xảy ra khi mạch máu bị vỡ, gây chảy máu trong não.
Cục máu đông làm tắc mạc máu gây nên đột quỵ thiếu máu não
Não là cơ quan “không có dự trữ năng lượng”. Do đó, chỉ cần ngừng cung cấp oxy vài phút, các vùng não sẽ tổn thương không thể hồi phục. Vì vậy, giới y học gọi đây là “cuộc đua với thời gian vàng”.
Trong điều trị đột quỵ thiếu máu não, thời gian vàng để có cơ hội sống thường chỉ kéo dài 3 đến 4,5 giờ kể từ khi xuất hiện triệu chứng đầu tiên. Nếu được cấp cứu trong khoảng thời gian này, bệnh nhân có cơ hội được tiêu huyết khối hoặc can thiệp mạch máu não. Từ đó giảm đáng kể nguy cơ tàn phế.
Chỉ có 3 giờ tăng cơ hội sống sau khi xuất hiện triệu chứng đột quỵ đầu tiên
Nhận biết sớm triệu chứng đột quỵ – Cách ghi nhớ đơn giản với quy tắc FAST
Đột quỵ có thể xảy ra đột ngột, không báo trước, nên việc nhận biết sớm là yếu tố sống còn. Tổ chức WSO khuyến khích cộng đồng ghi nhớ quy tắc FAST, giúp nhận diện nhanh dấu hiệu nghi ngờ đột quỵ:
F – Face (Mặt):
Một bên mặt bỗng bị xệ xuống, méo miệng, khó cười đều.
A – Arm (Tay):
Yếu hoặc tê liệt một bên tay, khi giơ hai tay lên thì một bên bị rơi xuống.
S – Speech (Lời nói):
Nói khó, nói ngọng, không rõ chữ hoặc không hiểu người khác nói gì.
T – Time (Thời gian):
Thời gian là vàng.
Nếu có bất kỳ dấu hiệu nào kể trên, hãy gọi cấp cứu ngay. Hoặc đưa người bệnh đến bệnh viện gần nhất có khả năng xử trí đột quỵ.
Nhận biết các dấu hiệu đột quỵ sớm để kịp thời điều trị
Ngoài ra, nhiều chuyên gia còn mở rộng quy tắc thành BEFAST để bổ sung hai dấu hiệu quan trọng.
- B – Balance (Thăng bằng): Mất thăng bằng, chóng mặt, không đi lại được.
- E – Eyes (Thị giác): Mờ mắt, nhìn đôi hoặc mất thị lực đột ngột ở một bên.
Nhớ quy tắc này, bạn có thể phát hiện và hành động nhanh trong vài giây đầu tiên. Đây là thời điểm quyết định sống còn của não bộ.
“Thời gian vàng” – Cơ hội duy nhất để cứu não
Khái niệm “thời gian vàng” dùng để chỉ khoảng 3 – 4,5 giờ đầu tiên. Được tính kể từ khi khởi phát triệu chứng. Đây là giai đoạn não vẫn còn khả năng phục hồi nếu được tái thông mạch máu kịp thời bằng thuốc tiêu huyết khối hoặc can thiệp nội mạch.
Đột quỵ xuất huyết não xảy ra do mạch máu bị vỡ, gây chảy máu trong não
Nếu bỏ lỡ thời gian vàng:
- Não bộ sẽ bị tổn thương vĩnh viễn;
- Bệnh nhân có thể liệt, mất ngôn ngữ hoặc nhận thức suy giảm nặng;
- Việc điều trị sau đó chỉ còn mang tính phục hồi, không thể đảo ngược tổn thương đã xảy ra.
Do đó, khi thấy người thân có biểu hiện nghi ngờ đột quỵ – tuyệt đối không tự ý cho uống thuốc, không xoa bóp, không chờ “tự hết”.
Hãy gọi cấp cứu 115 ngay, ghi nhớ thời điểm khởi phát triệu chứng và đưa đến cơ sở y tế càng sớm càng tốt.
Người bị đột quỵ cần phải được đưa đến cơ sở y tế sớm nhất
Phòng ngừa đột quỵ – Bắt đầu từ những thói quen nhỏ
Phòng bệnh luôn tốt hơn chữa bệnh. Các chuyên gia khuyến cáo cộng đồng nên duy trì lối sống lành mạnh để giảm nguy cơ đột quỵ.
- Kiểm soát huyết áp: đây là yếu tố nguy cơ số 1. Đo huyết áp định kỳ, dùng thuốc đều đặn nếu có chỉ định.
- Hạn chế muối, mỡ, đường: ăn nhiều rau xanh, trái cây, thực phẩm giàu omega-3.
- Tập thể dục ít nhất 30 phút/ngày, giúp lưu thông máu và giảm căng thẳng.
Bỏ thuốc lá, hạn chế rượu bia, vì chúng làm tổn thương mạch máu và tăng nguy cơ tắc nghẽn. - Kiểm tra sức khỏe định kỳ, đặc biệt với người có bệnh nền như tăng huyết áp, tiểu đường, rối loạn mỡ máu, béo phì.
- Giữ tinh thần lạc quan, ngủ đủ giấc – yếu tố tâm lý cũng ảnh hưởng lớn đến sức khỏe tim mạch và não bộ.
Duy trì thói quen ăn uống lành mạnh giúp giảm nguy cơ mắc đột quỵ
Bệnh viện JW – Địa chỉ uy tín trong tầm soát và phòng ngừa đột quỵ
Bệnh viện JW Hàn Quốc không chỉ là đơn vị tiên phong trong lĩnh vực thẩm mỹ. Mà còn hướng đến mục tiêu chăm sóc sức khỏe toàn diện cho khách hàng. Tại JW, gói Tầm soát sức khỏe và ung thư được thiết kế riêng. Giúp phát hiện sớm các yếu tố nguy cơ và ngăn ngừa biến cố đột quỵ trước khi quá muộn.
Tầm soát sớm giúp phát hiện bệnh sớm, phòng nguy cơ đột quỵ
Gói tầm soát được thiết kế dựa trên tiêu chuẩn y khoa. Kết hợp giữa khám lâm sàng, xét nghiệm chuyên sâu và chẩn đoán hình ảnh hiện đại.
Cụ thể bao gồm:
- Đo huyết áp, điện tâm đồ, siêu âm tim và siêu âm mạch cảnh để đánh giá tình trạng lưu thông máu lên não.
- Xét nghiệm máu toàn diện nhằm phát hiện sớm rối loạn lipid, tiểu đường hoặc tình trạng tăng đông.
- Chụp MRI/CT mạch não (khi có chỉ định) giúp nhận diện sớm nguy cơ hẹp, phình hoặc tắc mạch máu não.
- Tham vấn chuyên khoa tim mạch – thần kinh để xây dựng phác đồ dự phòng cá nhân hóa phù hợp từng bệnh nhân.
Với đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm, cùng hệ thống máy móc chẩn đoán tiên tiến, Bệnh viện JW giúp khách hàng chủ động kiểm soát sức khỏe. Giảm thiểu rủi ro đột quỵ và nâng cao chất lượng cuộc sống.
100% đội ngũ bác sĩ JW có chứng chỉ hành nghề và được tu nghiệp tại nước ngoài
Bệnh viện JW đầu tư bài bản trang thiết bị, công nghệ hiện đại chuẩn y khoa
Đặc biệt, những người có bệnh nền mạn tính như tăng huyết áp, tiểu đường, mỡ máu cao, hoặc tiền sử gia đình mắc đột quỵ nên kiểm tra định kỳ mỗi 6–12 tháng để kịp thời phát hiện bất thường.
Lời kết
Đột quỵ là cuộc chạy đua với thời gian. Từng phút từng phút trôi qua quyết định giữa sự sống và di chứng. Hãy bảo vệ bản thân và những người thân yêu bằng cách chủ động phòng ngừa, nhận biết sớm và hành động đúng lúc. Bởi trong cuộc chiến với đột quỵ, thời gian chính là sự sống.
